HỘI TÔN CỔ TỰ

Hội Tôn cổ tự tọa lạc trong một khuôn viên rộng hơn 1 ha, tại ấp Quới Hòa Đông, xã Quới Sơn, huyện Châu Thành, tỉnh Bến Tre. Chùa hội tôn thu hút du khách bởi sự trang nghiêm, cổ kính và lạ lẫm.

Ngôi chùa Hội Tôn ở giữa khu vườn dừa u tịch. Ngoài sân, ngay trước chánh điện có tôn trí pho tượng Quan Thế Âm Bồ tát lộ thiên, đứng trên bệ cao.Mặt tiền chùa gồm ba gian : gian giữa có mái cao hơn hai gian bên, trên mặt tường có đắp ba chữ Hán HỘI TÔN Tự. Trong sân chùa Hội Tôn có trồng cây kiểng, phía trái có cây bồ đề cao 10 m, ở thân cây có khắc tượng đức Phật Thích Ca.
Chùa Hội Tôn được tạo dựng từ giữa thế kỷ XVIII dưới triều chúa Võ Vương Nguyễn Phước Khoát (1738-1765). Khi ấy Hòa thượng Long Thiên, quê ở Quảng Ngãi đã theo lớp di dân vào vùng đất mới thuộc huyện Bình Đại và trụ tích ở đây để hoằng dương Phật pháp. Ngôi chùa ban đầu còn nhỏ bé. Sau đến thời Hòa thượng Khánh Hưng (đời thứ 36, phái Lâm Tế) kế thừa trụ trì, chùa mới được xây cất lại vào đầu thế kỷ XIX và tôn tạo các tượng Phật cùng pháp khí trang nghiêm hơn. Qua đại hồng chung cao trên một mét rưỡi được đúc vào năm 1805. Thành chuông còn khắc ghi : “Gia Long Ảt Sửu niên, thập nhất nguyệt, kiết nhật trú…” (Năm At Sưu (1805) đời vua Gia Long, tháng 11, ngày tốt đúc…).
Chuông được treo lên giá dưới sự chứng minh của Hòa thượng Khánh Hưng. Các vị Hòa thượng trụ trì kế tiếp là Bào Chất, Quảng Giáo và Tâm Định. Ngài Tâm Định đã cho đúc bộ tượng Thập điện Diêm Vương bằng đồng ở Huế rồi thỉnh về thờ ở chùa Hội Tôn.
Đáng kể thêm là cái dùi trống sấm và cái giá treo quả đại hồng chung đã được chạm đúc từ một thân cây cổ thụ nằm chôn dưới đất. Khi đào giếng, người ta đã tìm thấy và kéo lên cho thợ làm hai bảo vật trên. Hòa thượng Tâm Định lại còn trùng tu ngôi chùa cho tôn nghiêm hơn. Sau ngài là Hòa thượng Chánh Hòa và Hòa thượng Chơn Tịnh đã kế tiếp trụ trì.
Chùa Hội Tôn — một cổ tự có giá trị lịch sử văn hóa của tỉnh Bến Tre — sẽ luôn rộng mở cửa để đón tiếp khách thập phương về vãng cảnh và thấy được mái chùa xưa sau nhiều lần trùng tu, tôn tạo