CHÙA THIÊN QUÝT

Chùa Thiên Quýt (dân gian quen gọi là chùa Quýt) toạ lạc ở thôn Đá Trắng, xã Thống Nhất, huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh là một ngôi chùa cổ, được xây dựng vào khoảng thời Trần. Tên chùa được đặt dựa trên sự tích trên đỉnh núi Mằn (núi Bân) xưa có vườn quýt trời ban, quanh năm quả ngọt nhưng chỉ có thể ăn tại chỗ, không mang đi được. Ai cố tình mang đi thì sẽ lú lẫn quên đường về. Do vậy, vườn quýt còn có tên gọi là Quýt Lú. Tuy nhiên, đỉnh núi cao hiểm trở, khó khăn chỉ có thanh niên khỏe mạnh mới lên được. Động lòng thương dân, vị thần núi gọi những con phượng hoàng bay về núi Mằn cắp một số quả quýt xuống rải ở khu vực đồi thấp cách đó khoảng 500m, hạt nhanh chóng nảy mầm, phát triển thành một rừng quýt, núi đó có tên là núi Quýt. Cảm tạ trời Phật, dân trong vùng lập chùa để thờ và lấy tên là chùa Quýt. Đồi quýt xưa đã bị cây rừng chen lấn chỉ còn một gốc ở giữa cửa chùa.