Chùa Hồng Hiên toạ lạc tại số 13 rue Henri Giraud, Frejus, Var, thuộc Provence-Alpes-Côte d’Azur, Pháp. Hồng Hiên Tự là ngôi chùa cổ nhất châu Âu. Được những người lính Việt đóng quân tại Pháp trong Thế Chiến thứ nhất xây dựng, ngôi chùa là nơi để những người con xa quê tiếp tục thờ Phật và là nơi để tưởng nhớ những đồng hương hy sinh vì nước Pháp.
Nằm ở Fréjus, một thành phố nhỏ ở vùng Côte d’Azur (French Riviera, miền nam nước Pháp), Hồng Hiên Tự nổi bật từ xa với cổng tam quan sơn đỏ và những bậc thang nối tiếp nhau dẫn lên đỉnh đồi nơi chùa tọa lạc. Hai bên cầu thang là hàng tượng chư Phật như dõi theo bước chân khách hành hương đến vãn cảnh chùa. Nổi bật trong khuôn viên rộng 6.100 m2 là hàng trăm bức tượng đầy mầu sắc thể hiện những vị Phật, các vị la hán và anh hùng dân tộc Việt Nam, trong đó ấn tượng nhất là tượng Phật Thích Ca nhập niết bàn, dài hơn 9 mét và một bức tượng bằng đồng cao 2 mét, nặng 1,5 tấn được đúc ở Thái Lan và được đưa về chùa năm 1979. Bức tượng thể hiện đức Phật đang thiền dưới bóng cây bồ đề trong vòng 49 ngày trước khi thành đạo.
Khi mới được thành lập năm 1919, chùa mang tên chùa Gallieni để tưởng nhớ đại tướng Joseph Gallieni (1849-1916), từng làm bộ trưởng bộ Chiến Tranh và là người cho thành lập các « Doanh trại Đông Nam » từ năm 1915, dành cho lính bộ binh thuộc địa. Tên gọi Hồng Hiên được hòa thượng Thích Thanh Vực đặt sau này. « Hồng » lấy từ chữ Lạc Hồng của dòng máu, nòi giống Việt ; « Hiên » là hiên ngang, khí phách. Ở chùa vẫn còn câu đối nhắc nhở đến ý nghĩa tên gọi này : « Hồng Lạc linh căn phương Việt địa, Hiên ngang hùng khí tráng Âu thiên ».
Luôn hướng lòng về quê hương, những binh sĩ Việt Nam được phép xây dựng năm 1917 một ngôi chùa thờ Phật theo kiến trúc Việt xưa trên ngọn đồi thấp cây cối sum sê cạnh trại, quanh một ngã ba trên đường đi Cannes. Khi chiến tranh chấm dứt, quân binh Việt không mấy chốc tản mát, chùa hết còn được chăm non quét dọn và trở nên hoang tàn. Một số mấy bà có chồng Pháp, ở gần trại, như bà François Salmon cùng vị phu quân, tự động đứng ra săn sóc và xin bộ Quốc phòng cho thuê chùa để tiếp tục cúng bái. Năm 1967, họ thành lập Hội Phật giáo Côte d’Azur, năm 1968 đổi thành Hội Phật giáo Pháp và năm 1970 trở nên Hội Phật giáo Pháp Việt. Chùa gồm có hai phần : trước thờ Phật, sau thờ mẫu và chiến sĩ .Mang tên chùa Galliéni lúc ban đầu, chùa được Hòa thượng Thích Thanh Vực khi qua thăm viếng và an ủi chiến binh, đặt cho một tên có ý nghĩa hơn là Hồng Hiên tự hay Chùa Hồng Hiên, theo hai câu đối trong chùa ghi lại :Hồng Lạc linh căn phương Việt địa,
Hiên ngang hùng khí tráng Âu thiên.
(Cội gốc linh thiêng của dòng Hồng Lạc, đã làm lừng thơm nơi đất Việt,
Nay đem lại khí phách anh hùng, làm vang dội mạnh cả bầu trời Âu Châu).
Tự ảnh cao tiêu dân tộc tính,
Nguyệt quang thâm ấn bách tùng tâm.
(Bóng chùa nêu cao hồn dân tộc,
Ánh trăng in sâu vào lòng cây tùng cây bách).
Một đặc sắc của chùa là bốn thời kỳ quan trọng trong lịch sử Phật giáo được trình bày trong bốn khuôn viên : nơi đức Phật đản sinh, nơi đức Phật thành đạo, nơi đức Phật thuyết pháp lần đầu tiên và nơi đức Phật nhập Niết bàn. Tục truyền trên đường về quê nằm nơi, Hoàng hậu Maya (Mada) ghé lại nghỉ chân ở vườn Lumbini (Lâm Tỳ Ni), thưởng thức hoa tươi muôn màu, chim hát líu lo. Khi bà giương tay vịn cành cây sala hay sal tức vô ưu (Jonesia asoka hay Saraca indica) cúi xuống ngang mình thì Thái tử Siddharta (Tất Đạt Đa) sinh ra từ nách tay. Bên ta sala cũng còn được gọi cây đầu lân, hàm rồng, hay ngọc kỳ lân (Couroupita guianensis). Sử Phật chép Ngài hướng về phía Bắc, đi bảy bước, dưới chân nở ra bảy hoa sen tươi thắm. Tay mặt chỉ lên trời, tay trái chỉ xuống đất, Ngài có câu nói tiên tri : “Ta là đấng chí tôn cao quý nhất trên đời ! Đây là lần hóa kiếp cuối cùng, ta sẽ không còn tái sinh trên cõi đời này nữa..” Ngày nay, lễ Phật Đản quốc tế có tên Vesak hay Vesakah hay Visaka, thường được cúng ngày mồng tám tháng tư âm lịch.Trong cảnh trình bày ở chùa Hồng Hiên, xung quanh sáu vị hầu cận, Hoàng hậu Maya đứng sau, áo mủ màu đỏ, thắt lưng và cánh áo mặt màu vàng, tay mặt giương lên, những ngón tay cụp lại như đang nắm cành cây. Thái tử Siddharta đứng trước, trên một đóa sen, đầu trần, áo vàng, hai tay chỉ lên trời và xuống đất. Lumbini tọa lạc dưới chân núi Himalaya (Hy Mã Lạp Sơn) ở xứ Nepal, cách 36km biên giới Ấn Độ, cách 25km kinh thành Kapilavatthu (Ca Ty La Vệ) là nơi đức Phật đã sống đến 29 tuổi, ngày nay là một trong những nơi hành hương nổi tiếng của Phật giáo.
Chùa Hồng Hiên là một trung tâm Phật giáo, một trung tâm văn hóa không những cho người Việt mà còn cho cả một vùng trên bờ Địa Trung Hải. Lúc ban đầu, chùa chỉ có hoạt động trong phạm vi hai tỉnh Alpes-Maritimes và Var, dần dần mở rộng ra các tinh Bouches-du-Rhône, Lot-et-Garonne,,…ngay cả các nước lân cận. Sau 1975, người Việt di cư đông đúc vào nước Pháp, mỗi vùng xây chùa riêng, chùa Hồng Hiên trở về lại phạm vi hai tỉnh lúc ban đầu. Mặc dầu vậy, ngày nay chùa có vai trò quan trọng trong hoạt động văn hóa của vùng, ty du lịch thành phố không quên ghi tên chùa trong danh sách những di tích cần thăm viếng.